Suze Gehem: “Binnen nu en drie jaar hebben alle monumenten een verduurzamingsplan” 

Suze Gehem is duurzaam ondernemer, oprichter van De Groene Grachten, Rooftop Revolution en Green Light District. Van Wubbo Ockels kreeg ze de kans en het vertrouwen om aan de slag te gaan met haar ideeën. En nu, elf jaar later, geeft ze zelf prijzen weg voor de meest innovatieve, duurzame ideeën.  

“Nederland telt 140.000 monumenten en 1,5 miljoen woningen van vóór 1945. We hebben heel veel historische gebouwen in Nederland. Mijn ambitie is om die te verduurzamen. Onze filosofie: als het verduurzamen van monumentale panden kan, dan kan het overal”, trapt Gehem enthousiast af. 
 
“Het is ontzettend leuk om te doen en achteraf ook een gouden greep gebleken. Je geeft mensen meteen een idee over wat er allemaal mogelijk is met een historisch pand. Je creëert op die manier een verhaal dat mensen aanspreekt, een verhaal dat leuk is om te horen. Want wie houdt er niet van die mooie, oude panden? Dat is toch een beetje waar we vandaan komen. Gebouwen vertellen een verhaal.” 
 
Olifantenslurven 
Het kantoor van De Groene Grachten zetelt in het KIT-gebouw (Koninklijk Instituut voor de Tropen) in Amsterdam. Ook een historisch gebouw. Gehem: “De deurklinken zijn olifantenslurven. Al dit soort details zijn bijzonder en die wil je meenemen naar de toekomst.” Het bedrijf bestaat nu elf jaar. “We zijn begonnen met een rij van zes grachtenpanden aan de Prinsengracht in Amsterdam. Daar zijn hybride warmtepompen geplaatst. Inmiddels renoveren we monumenten ook aardgasvrij. Je ziet nu dat het enorm snel gaat met de ontwikkelingen.” 
 
Vorig jaar, rond het 10-jarig bestaan van het bedrijf, heeft de organisatie haar impact berekend. “We hebben aan 1193 panden gewerkt. Dat varieert van een oude stolpboerderij tot aan een industrieel pakhuis en een brandweerkazerne. 15.000 mensen hebben gebruikgemaakt van de Zelfscan Duurzaam Monument, die De Groene Grachten samen met het Nationaal Restauratiefonds heeft ontwikkeld. Twaalf procent van alle monumenteigenaren zijn inmiddels geholpen met een concreet plan. Nu de rest!” 
 
“We zijn vanaf het begin gaan zoeken naar een manier waarop we opgedane kennis veel breder kunnen inzetten,” vertelt Gehem. “Zodat eigenaren zelf ook de tools in handen hebben om aan de slag te gaan. Zo is ‘De Groene Menukaart’ ontstaan. Of je nou een kerk een andere bestemming wilt geven, of een jaren 30-woning wilt verduurzamen; al die typen panden kun je aanklikken. De telefoon stond roodgloeiend van mensen die iets wilden met hun pand. Met deze menukaarten maken we die opgedane kennis behapbaar en deelbaar. Het zijn vaak vergelijkbare vraagstukken waar mensen mee zitten.”  
 
Verduurzamingsplan 
Historische panden verduurzamen is maatwerk. Je moet goed kijken naar de bouwfysica, hoeveel ga je isoleren om ook op een duurzame manier je energie op te wekken. Maar tegelijkertijd zijn er ook veel dingen generiek. Dat proberen we in tools te vatten, zodat andere mensen daarmee aan de slag kunnen. “We hebben nu de bescheiden ambitie om in drie jaar tijd álle monumenten in Nederland te voorzien van een verduurzamingsplan. Daarna moet het allemaal nog uitgevoerd worden. Je ziet dat heel veel mensen aan de slag willen, meer dan we kunnen helpen. Daarom hebben we software ontwikkeld, waarmee de panden veel sneller geïnventariseerd kunnen worden. Alles is gedigitaliseerd, zodat er snel een plan op maat kan worden opgesteld,” legt Gehem uit.  
 
Sinds een aantal maanden werkt De Groene Grachten intensief samen met de Belgische overheid. “We hebben nu hele mooie projecten lopen in België. Een grote abdij en een kastelencomplex. En we hebben net gehoord dat we Europese gelden krijgen, waarmee we ons hele platform gaan uitrollen in Spanje, Italië en Portugal. Als we het hebben over impact maken en schaal vergroten, dan word ik daar wel heel erg blij van. Met de tools en software die er nu liggen, hoef je in een ander land niet opnieuw het wiel uit te vinden.”  

Uiteraard zijn Portugese panden wel heel anders dan de Nederlandse historische gebouwen, erkent ook Gehem. “De manier van werken en aanpak kun je vertalen, er zijn veel elementen die overeenkomen. Het platform gaan we nu laden met de specifieke technische, juridische en financiële content van daar. Daarna kunnen ze ter plaatse aan de slag. Op bepaalde vlakken loopt Nederland zeker vooruit. Maar als we kijken waar ons land staat op het gebied van duurzame energieopwekking in Europa, dan bungelen we onderaan in de ranglijst.”  
 
Opa 
Gehem heeft industrieel ontwerpen gestudeerd aan de TU Delft en een tweede master gedaan in Parijs, richting bestuurskunde en ondernemerschap. “Dan hoop je altijd dat je op een dag wakker wordt en denkt: dit is een idee dat de wereld gaat veranderen,” vertelt ze vol passie. Die motivatie om iets te kunnen betekenen voor de wereld zit heel diep bij Gehem en komt bij haar opa vandaan. “Mijn opa, Edy Korthals Altes, heeft zich altijd ingezet voor vrede en veiligheid. Hij was één van de eersten in Nederland die zich ook voor duurzaamheid inzette. Ik had van jongs af aan een voorbeeld, die mij liet zien dat je alles wat je hebt geleerd, kan inzetten op een manier die betekenisvol is. Ik ben daar na mijn studie direct naar op zoek gegaan.”  
 
“Ik studeerde af en dacht toen: ‘bij die grote corporates ga ik het leren’. Ik wilde een plek vinden waar ik veel ervaring kon opdoen. Ik kwam eigenlijk per toeval met Wubbo Ockels in contact. Hij had het idee van De Groene Grachten en zocht een jong iemand die dat met hem kon oprichten. Ik was via een vriendin bij hem geïntroduceerd. Twee dagen later spraken we af en er was meteen een enorme klik. En ik dacht: dit is het idee waar ik naar op zoek was!”  
 
“Ik kreeg 3.000 euro van Wubbo, uit eigen zak, om met het idee aan de slag te gaan. Hij zou me coachen en helpen met zijn netwerk, maar ík moest het gaan doen van hem. Ik kreeg zijn huissleutel. Mijn eerste kantoor was namelijk de voorkamer van zijn huis op de Keizersgracht. Dan ging soms de deurbel en dan zei de vrouw van Wubbo in badjas: ‘volgens mij is er bezoek voor je Suus’, herinnert Gehem zich met veel plezier. “Dat was echt een hele leuke tijd.”  
 
Wubbo Ockels Innovatieprijs  
In november vierde De Groene Grachten haar 10-jarig jubileum en Gehem wilde eigenlijk iets vergelijkbaars terug doen. “Met het vertrouwen van iemand, een goed idee en 3.000 euro kan je dus blijkbaar iets als De Groene Grachten opbouwen. Dat wil ik graag doorgeven.” Daarom hebben we de Wubbo Ockels innovatieprijs in het leven geroepen. Iedereen die een goed duurzaam idee heeft, kan hieraan meedoen. De Groene Grachten stelt het prijzengeld beschikbaar. De drie winnaars krijgen ieder 10.000 euro aan prijzengeld en ondersteuning bij het ontwikkelen van hun innovatie. “Ik kijk nu al uit naar alle verschilmakers met impactvolle ideeën die zich aanmelden.”