Geplaatst op 27 mei 2024
De bouwsector in Nederland heeft sinds 1 januari 2024 te maken met meer toezicht in de bouw via de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen. Deze wet is ontworpen om de bouwkwaliteit te verbeteren en de positie van klanten te versterken. Voor bouwbedrijven betekent dit een reeks nieuwe verantwoordelijkheden en verplichtingen. In dit artikel vind je de belangrijkste aspecten van de Wkb en geven we praktische tips over hoe bouwbedrijven zich kunnen aanpassen aan deze nieuwe wetgeving.
Per 1 januari 2024 wordt de Wkb stapsgewijs ingevoerd. Eerst geldt het alleen voor nieuwbouw in de laagste gevolgklasse. Dit zijn bijvoorbeeld eengezinswoningen en kleinere bedrijfspanden. Dat geeft alle betrokken partijen de kans om ervaring op te doen met de nieuwe werkwijze. Dit zal (waarschijnlijk) gelden tot en met 2028. Vanaf 1 januari 2025 geldt de Wkb ook voor de verbouw van de laagste gevolgklasse. Hierdoor kunnen bouwbedrijven en gemeenten stap voor stap ervaring opdoen met het nieuwe toezicht in de bouw.
Een van de meest ingrijpende veranderingen onder de Wkb is de verschuiving in aansprakelijkheid. Traditioneel waren aannemers vaak niet verantwoordelijk voor gebreken die na de oplevering van een bouwwerk werden ontdekt, tenzij deze gebreken duidelijk aan hen te wijten waren. Met de Wkb ligt de bewijslast nu grotendeels bij de aannemer.
– Aansprakelijkheid voor gebreken: Aannemers zijn nu aansprakelijk voor alle gebreken die binnen tien jaar na oplevering aan het licht komen, tenzij zij kunnen bewijzen dat deze gebreken niet hun schuld zijn.
– Zorgplicht: De aannemer moet tijdens het bouwproces alle nodige zorg betrachten om gebreken te voorkomen. Dit betekent striktere controles en hogere kwaliteitseisen.
De Wkb introduceert het concept van onafhankelijke kwaliteitsborgers. Deze kwaliteitsborgers vervangen de traditionele gemeentelijke bouw- en woningtoezicht.
– Rol van de kwaliteitsborger: Onafhankelijke kwaliteitsborgers controleren of het bouwwerk voldoet aan de bouwtechnische voorschriften. Zij zijn verantwoordelijk voor het waarborgen van de bouwkwaliteit gedurende het hele proces. Wanneer de kwaliteitsborger een probleem ziet, kan de bouw worden stilgelegd.
– Samenwerking met kwaliteitsborgers: Bouwbedrijven moeten nauw samenwerken met deze kwaliteitsborgers en hen voorzien van alle benodigde informatie en documentatie.
Een belangrijk doel van de Wkb is het versterken van de positie van de klant. Zo zal het proces transparanter zijn en krijgt de klant meer rechten.
– Klantendossier: Aannemers moeten een klantendossier bijhouden waarin alle relevante informatie over het bouwwerk wordt vastgelegd. Dit dossier moet bij de oplevering aan de klant worden overhandigd.
– Herstel van gebreken: Klanten kunnen, net als in de huidige situatie, 5% van het bouwbedrag (aanneemsom) parkeren bij de notaris. Nu gaat dit bedrag automatisch naar de aannemer als het gebouw klaar is. Na invoering van de Wkb keert de notaris het geld aan de aannemer uit, wanneer de klant aangeeft dat alle gebreken zijn verholpen.
De Wkb legt een sterke nadruk op risicobeoordeling en kwaliteitsborging gedurende het gehele bouwproces.
– Risicoanalyse: Bouwbedrijven moeten voorafgaand aan de bouw een gedetailleerde risicoanalyse uitvoeren en deze regelmatig bijwerken gedurende het project.
– Kwaliteitsborgingsplan: Op basis van de risicoanalyse moeten aannemers een kwaliteitsborgingsplan opstellen en implementeren om ervoor te zorgen dat de bouw aan alle vereisten voldoet.
De Wkb vereist uitgebreide documentatie en het bijhouden van verschillende dossiers gedurende het bouwproces.
– Opleverdossier: Bij de oplevering moet de aannemer een opleverdossier overhandigen aan de opdrachtgever. Dit dossier bevat alle relevante informatie over het bouwwerk, zoals tekeningen, berekeningen, en details van gebruikte materialen.
– Bouwlogboek: Tijdens het bouwproces moet een gedetailleerd bouwlogboek worden bijgehouden, waarin alle stappen en controles worden vastgelegd.
Het naleven van de Wkb vereist een proactieve en gestructureerde aanpak. Hieronder volgen enkele praktische stappen die bouwbedrijven kunnen nemen om zich aan de wet aan te passen en te voldoen aan de nieuwe eisen.
– Update interne processen: Zorg ervoor dat alle interne processen en procedures worden geüpdatet om te voldoen aan de nieuwe eisen van de Wkb. Dit omvat alles van projectplanning tot kwaliteitscontrole en documentatie.
– Training en opleiding: Het is essentieel dat alle medewerkers op de hoogte zijn van de nieuwe regels en hun rol in het naleven van de wet. Regelmatige training en bijscholing zijn noodzakelijk om ervoor te zorgen dat iedereen binnen het bedrijf goed is voorbereid.
– Selecteer gekwalificeerde kwaliteitsborgers: Bouwbedrijven moeten samenwerken met gekwalificeerde en erkende kwaliteitsborgers. Het is belangrijk om kwaliteitsborgers te selecteren die ervaring hebben met het type projecten dat uw bedrijf uitvoert.
– Communicatie en transparantie: Zorg voor een open en transparante communicatie met de kwaliteitsborgers. Deel alle relevante informatie tijdig en zorg ervoor dat er regelmatig overleg plaatsvindt om eventuele problemen vroegtijdig te identificeren en op te lossen.
– Uitvoeren van risicoanalyses: Voer grondige risicoanalyses uit voor elk project. Identificeer potentiële risico’s en ontwikkel strategieën om deze te beheersen.
– Opstellen van kwaliteitsborgingsplannen: Op basis van de risicoanalyse moet een gedetailleerd kwaliteitsborgingsplan worden opgesteld. Dit plan moet alle stappen en controles bevatten die nodig zijn om de bouwkwaliteit te waarborgen.
– Klantendossier en opleverdossier: Zorg ervoor dat alle vereiste documentatie wordt bijgehouden en bijgewerkt gedurende het hele bouwproces. Bij oplevering moet een volledig en gedetailleerd opleverdossier aan de klant worden overhandigd.
– Bouwlogboek: Houd een gedetailleerd bouwlogboek bij waarin alle stappen en controles worden vastgelegd. Dit logboek kan later worden gebruikt om aan te tonen dat aan alle vereisten is voldaan.
– Verbeter de communicatie met de klant: Houd de klant gedurende het hele bouwproces goed op de hoogte van de voortgang en eventuele problemen. Transparante communicatie helpt bij het opbouwen van vertrouwen en zorgt ervoor dat de klant tevreden is met het eindresultaat.
– Afhandeling van klachten en gebreken: Ontwikkel een duidelijk en efficiënt proces voor het afhandelen van klachten en het herstellen van gebreken. Zorg ervoor dat klanten weten hoe ze problemen kunnen melden en dat deze snel en effectief worden aangepakt.
De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen brengt aanzienlijke veranderingen met zich mee voor bouwbedrijven in Nederland. Door proactief te zijn en zich goed voor te bereiden, kunnen bouwbedrijven niet alleen voldoen aan de nieuwe wetgeving, maar ook de kwaliteit van hun werk verbeteren en de tevredenheid van hun klanten verhogen. Het aanpassen van interne processen, het samenwerken met onafhankelijke kwaliteitsborgers, en het bijhouden van gedetailleerde documentatie zijn slechts enkele van de stappen die bedrijven kunnen nemen om succesvol te navigeren door de nieuwe eisen van de Wkb. Uiteindelijk zal deze wet bijdragen aan een hogere bouwkwaliteit en een sterkere positie voor klanten in de bouwsector.