Ivo van der Mark: “We zijn continu op zoek naar early adopters” 

Ivo van der Mark is sinds 1 januari 2020 CEO van JAJO. Hij was toen 39 jaar. “Ik voelde me een soort new kid on the block. Het gaf me ook een gevoel van vrijheid. Je bent nieuw en relatief jong. Dat geeft vrijheid om te experimenteren.” 

Van der Mark wordt ook wel omschreven als een doener met lef. “In de bouwbranche krijg je veel nieuwe concepten vaak moeilijk van de grond. Maar je moet het ook gewoon gaan doen, is mijn ervaring. Mensen in de bouw zijn over het algemeen wel oplossingsgericht. In de basis houden we allemaal van lego,” grapt hij. 
 
Hij is trots op projecten zoals de oogst van De Nederlandsche Bank met New Horizon en het Houtlab in Nieuwkuijk, dat over een paar maanden wordt opgeleverd. Van der Mark: “Houtlab is echt een mooi experiment. We gebruiken daar alleen circulaire materialen. We hebben daar ook een primeur gehad, door voor het eerst een vloer te leggen met circulair beton, wat best een uitdaging is. Het vraagt toch om een hoog kwaliteitsniveau.”  
 
Houtbouw  
In Eindhoven gaat het project Oak dit jaar van start. Een natuurinclusief plan met 45 houten woningen. En in Utrecht is al een volledig houten kantoor opgeleverd, HoutWerk. Een samenwerking tussen Woody Building Concepts en projectontwikkelaar Lingotto. 
 
De JAJO-CEO ziet dat houtbouw een behoorlijke vlucht gaat nemen de komende jaren. Mede aangejaagd door de nieuwe duurzaamheidsnormen van de overheid. Zo’n 30% van de bouw zal over een paar jaar bestaan uit hogere toepassingen van hout, is zijn verwachting.  
 
“Een volledig houten gebouw maken is nog niet zo gemakkelijk. Om het duurzaamheidsaspect hoog, maar de bouw tegelijkertijd functioneel te houden, zien we dat een combinatie van bouwmaterialen vaak optimaler is. Daarnaast begint de markt zich aan te passen aan de levering van circulaire materialen. Toeleveranciers breiden hun assortiment uit met een circulaire variant. De trend is ingezet voor circulair beton. Een ander mooi voorbeeld is Wienerberger die circulaire gevelstenen levert.” 

Koploper 
Bij de aanstelling als CEO van JAJO gaf Van der Mark aan koploper te willen worden op het gebied van circulaire bouw. “Ik ben heel ambitieus, maar had toch ook gedacht dat het sneller zou gaan,” geeft hij toe. “Verschillende projecten zijn op stoom, maar er is ook nog een hoop zendingswerk nodig.”  
 
“Het is een continu spanningsveld met de traditionele bouw. Wij zijn eigenlijk steeds op zoek naar de early adopters. Dat vraagt toch ook om een andere mindset. Investeringen en waardes van gebouwen druk je bijvoorbeeld niet alleen uit in geld, maar ook in een maatschappelijke of duurzaamheidswaarde. Je ziet nu dat de grote pensioenfondsen die slag ook maken.” 
 
De visie van Van der Mark is dat vastgoed niet enkel bestaat uit één onderdeel. “Het is een cyclus van opbouwen, gebruiken, oogsten en opnieuw gebruiken. Een materialenkringloop. We hebben al die aspecten bij JAJO in huis. Dit gedachtengoed zouden we marktbreed gedragen willen zien.” 
 
Als voorbeeld geeft Van der Mark de oogster (sloper), die samenwerkt met een architect. “De architect wil iets unieks bouwen en kijkt vooral vanuit esthetisch oogpunt. Een oogster wil gebouwen juist uit elkaar kunnen halen en opnieuw kunnen toepassen. Dat moet tot een compromis komen. Esthetisch is nog steeds veel mogelijk, ook als je een gebouw later uit elkaar wilt halen.” 
 
Imago 
Aangedreven door de hoge energieprijzen ziet Van der Mark dat gebruikers van gebouwen momenteel veel bewuster bezig zijn met de exploitatiekosten dan alleen met de aanschafkosten. “Het gevoel van een gebouw gaat steeds meer een rol spelen,” legt hij uit. “Het kantoorgebruik loopt sinds de coronacrisis terug. Kantoren worden steeds meer ontmoetingsplekken, die moeten passen bij het imago van een bedrijf. Duurzaamheid en gezondheid worden daarbij steeds belangrijker.”  
 
In de particuliere woningbouw zijn nul op de meter-woningen steeds meer in trek. Zowel vanuit de kopers, als vanuit de beleggers. Het is een markt volop in beweging. Van der Mark: “De druk vanuit de overheid om meer huizen te bouwen, is momenteel gigantisch. Daarnaast staat, met de opgelopen rentes, de betaalbaarheid onder druk.” 
 
Als het gaat om de stikstofproblematiek in de woningbouw is er volgens Van der Mark vooral nog veel onduidelijkheid over de toepassing. “Dat er regulering komt op dit terrein is goed. Er moeten grenzen om onze steden komen, anders wordt alles volgebouwd. Er moet ook ruimte overblijven voor natuur, boeren en recreatie. De manier waarop de overheid het communiceert geeft veel onrust en onzekerheid. In de bouw werken veelal technische mensen die oplossingsgericht werken. Voor de stikstofproblematiek vinden we die oplossing ook, maar we hebben wel duidelijkheid en tijd nodig.” 
 
Bottleneck  
Het is nog niet zo dat er woningbouwprojecten stilliggen vanwege stikstofnormen. De procedurelast is een grotere bottleneck. “Het duurt momenteel zeven tot tien jaar voordat je planologisch alles rond hebt om te kunnen starten met een project. De bouw is het probleem niet. In negen maanden bouwen wij een wijk.”  
 
Van der Mark vertelt dat zo’n 80% van de woningprojecten in ontwikkeling bij de Raad van State liggen vanwege bezwaarschriften. “Dit betekent een vertraging van jaren, terwijl een groot deel van de bezwaren oneigenlijk is. De laagdrempeligheid in Nederland om bezwaar te maken is een probleem. Daar zouden we echt wat mee moeten doen. Het is uiteraard goed dat er inspraak is, maar er zou een beter afwegingskader moeten komen. Het maatschappelijk belang is ook heel groot. Nu kan één persoon een bouwproject jaren stilleggen door een bezwaarprocedure.”  
 
Volgens Van der Mark ligt daar een belangrijke sleutel in het oplossen van de woningnood. “Het systeem loopt nu helemaal vast. En het neemt ook toe. Voorheen zag je dat gemeentes zelfstandig bezwaren afhandelden, maar het wordt nu steeds vaker doorgeschoven naar de rechterlijke macht.”  
 
Minister De Jonge heeft onlangs toegezegd de procedures in de bouw te willen versoepelen.